De laatste tijd zijn er veel vragen gesteld of de accountant voor de jaarrekeningcontrole voortaan geen gebruik meer zou mogen maken van de interne controlewerkzaamheden (IC) van de gemeente. Bij sommige gemeenten heeft dat tot irritatie geleid omdat het gevoel was dat het als aanleiding werd gebruikt voor het in rekening kunnen brengen van meerwerk.

De vraag is of er wat is veranderd in de regelgeving en zo ja wat dan. En betekent dat dan ook echt dat de accountant meer moet doen?

EFK heeft op verzoek aan een aantal relaties een presentatie en toelichting gegeven over dit vraagstuk. Belangstellenden kunnen bij de heer Hau van ons kantoor de presentatie opvragen via het emailadres khau@efk.nl. U kunt eventueel ook contact opnemen in geval van vragen. In deze editie van EFK Gemeentegoed wordt een (versimpelde) samenvatting van de presentatie gegeven.

Allereerst de vraag: is de regelgeving gewijzigd? De International Auditing en Assurance Standard Board (IAASB) heeft inderdaad de internationale standaard voor accountants over het gebruik maken van werkzaamheden van interne accountants (de zogeheten ISA 610) herzien. Die is van toepassing op controles van jaarrekeningen vanaf 2013. Het is gebruikelijk dat de internationale standaarden worden overgenomen in de Nederlandse controlestandaarden voor accountants. In Nederland is de ISA 610 1 jaar later opgenomen in de controlestandaarden. Dus vanaf jaarrekeningen over 2014.

De tweede vraag is wat er veranderd is. De vorige controlestandaard gaf eigenlijk al aan dat de accountant niet zonder meer gebruik kan maken van werkzaamheden van interne accountants. Toen al werden er eisen gesteld m.b.t. de objectiviteit en deskundigheid van de interne accountants. De controlerende accountant had de ongedeelde verantwoordelijkheid voor de accountantscontrole en de controleverklaring bij de jaarrekening. Dat is ook nu het geval met de herziene controlestandaard. In dat opzicht is er niks nieuws onder de zon.

Wel kan gesteld worden dat de genoemde aspecten explicieter worden weergegeven in de nieuwe controlestandaard. Nieuw is dat er nu ook gesproken wordt over de eis van een “systematische en gedisciplineerde aanpak”. Een belangrijk element daarvan is het toepassen van een systeem van kwaliteitsbewaking.

Betekent dit nu dat de accountant inderdaad meer moet doen en dat terecht meer kosten in rekening moeten worden gebracht? Ja en nee: de discussie of de accountant gebruik kan maken van de werkzaamheden van interne accountants hoort niet nieuw te zijn. Het zou zowel voor de accountant als voor de gemeente geen nieuwe verrassing mogen zijn. Bovendien is bij de herziene controlestandaard opgenomen dat de accountant, als de interne accountantsfunctie niet voldoet aan de criteria van de controlestandaard, wel kan besluiten om de werkzaamheden te beschouwen als een “interne beheersingsmaatregel”.

Wel kan de vraag gesteld worden of de accountant de werkzaamheden van de gemeente hiervoor en nu ziet als werkzaamheden van een interne accountantsfunctie of van interne controles in het kader van de interne beheersing. Had de accountant bijvoorbeeld de werkzaamheden meegenomen in de jaarrekeningcontrole als interne beheersingsmaatregelen, dan zou dat nu dus nog steeds kunnen volgens de herziene standaard. Had de accountant de werkzaamheden als interne accountantsfunctie beschouwd en nu niet meer, dan is het o.a. de vraag wat er bij de gemeente veranderd is en of voorheen wel en nu niet meer aan de gestelde eisen wordt voldaan.